خاموشی‌های گسترده در سال ۱۴۰۴، از ماه اردیبهشت آغاز شد در حالی که فصل تابستان هنوز شروع نشده است. با افزایش دمای هوا که کارشناسان هواشناسی آن را در این فصل بی‌سابقه اعلام کردند، بار دیگر ناترازی برق در کشور خود را نشان داد. با اوج گرفتن خاموشی‌ها، از گوشه و کنار رسانه صحبت‌هایی درباره فعالیت گسترده ماینرهای غیرمجاز در سطح کشور شنیده می‌شود. ماینر
به گزارش ملت آزاد آنلاین، محاسبات نشان می‌دهد که هر دستگاه ماینر به اندازه یک کولر گازی برق مصرف می‌کند. استخراج یک بیت‌کوین نیز معادل ۴۴۰ واحد مسکونی در تهران برق مصرف می‌کند. استفاده از ماینرها تحت شرایط خاصی زیر نظر وزارت نیرو مجاز است اما با توجه به این که می‌توان این دستگاه‌های اسخراج‌کننده رمزارز را به شبکه برق متصل کرد و حاشیه سود را افزایش داد، فعالیت غیرمجاز در این حوزه برای فعالان آن جذابیت بیشتری دارد. توجه به این نکته نیز مهم است که فعالان این حوزه، معمولاً یک یا دو ماینر ندارند. با توجه به سودآوری آن، به دنبال ساخت مزرعه استخراج هستند که از تعداد بیشتری ماینر ساخته می‌شود.
معادل ۳ نیروگاه اتمی بوشهر
۲۶ بهمن سال گذشته، مصطفی رجبی مشهدی مدیرعامل شرکت توانیر، در همایش سراسری پلیس امنیت اقتصادی اعداد جالب توجهی از فعالیت ماینرها ارائه کرد. او در آن زمان از کشف بیش از ۲۴۰ هزار ماینر غیرمجاز خبر داد و گفت پیش‌بینی می‌شود که حداقل ۳ برابر این مقدار کشف شده ماینر غیرمجاز به خصوص در مناطق گرمسیر که نرخ تعرفه برق پایین‌تر است، فعال باشند. ۲۴۰ هزار ماینر مذکور، ۸۰۰ مگاوات برق مصرف می‌کند. او گفت تعداد ماینرهای کشف نشده ۳ هزار مگاوات برق مصرف می‌کند که معادل ۳ نیروگاه اتمی بوشهر است. ساخت نیروگاهی مانند بوشهر ۱۰ سال زمان می‌برد.
۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۴، عباس علی‌آبادی وزیر نیرو اعلام کرد «در سال جاری بیش از ۲۵۸ هزار ماینر غیرمجاز کشف و امحا شده است». مشخص نیست که وزیر نیرو مجموع تعداد ماینرهای سال ۱۴۰۳ و دو ماه ابتدایی ۱۴۰۴ را اعلام کرده یا این تعداد فقط مربوط به سال ۱۴۰۴ است. در صورتی که این عدد برای سال جاری باشد، به این معناست که روزانه بیش از ۵۵۰۰ ماینر کشف شده است که عددی بسیار بزرگ و دور از انتظار محسوب می‌شود. شرکت توانیر نیز در همین روز اعلام کرد که از ابتدای سال ۱۴۰۴، بیش از ۲۰۰ ماینر غیرمجاز در استان‌های خوزستان، آذربایجان شرقی، گلستان، مرکزی و البرز کشف شده است. از این تعداد، ۱۱۱ ماینر مربوط به خوزستان بوده است.
اگر صحبت مدیر شرکت توانیر را معیار قرار دهیم که گفته بود پیش‌بینی می‌کنیم ۳ برابر کشفیات ما ماینر فعال وجود داشته باشد، یعنی حدود ۷۲۰ هزار ماینر دیگر وجود دارد که البته بر خلاف تاثیرش بر ناترازی، جای خاصی در صحبت‌ها و اقدامت ندارد. در حالی که این گزاره از کارشناسان زیاد شنیده می‌شود که شناسایی ماینرهای قاچاق متصل به شبکه سراسری برق، آسان است.
معمای ناترازی
اگر چه ناترازی کلیدواژه‌ای پرکاربرد در اخبار این روزهاست اما سوالات زیادی در این حوزه همچنان وجود دارد. از جمله این که چطور کشور در یک بازه زمانی حدوداً یک ساله ناگهان درگیر این شرایط شد. از اوایل سال گذشته این هشدار داده شده بود که کشور با شرایط قطعی برق روبرو می‌شود. قطعی برق در سال گذشته، در فصل سرما هم ادامه پیدا کرد و امسال نیز از ابتدای سال آغاز شد. یکی از سوال‌های بی‌جواب در این حوزه آن است که چقدر از این ناترازی انرژی و خاموشی‌های گسترده مربوط به فعالیت ماینرهای غیرمجاز است.
از عبارت ماینرهای غیرمجاز استفاده می‌کنیم چون ماینر مجاز نیز وجود دارد و شرایط قانونی از آن سوی وزارت نیرو فراهم است. متقاضیان فعالیت در حوزه استخراج رمزارز تا سقف یک مگاوات می‌توانند با احداث نیروگاه خورشیدی یا بادی به میزان پنج برابر سقف درخواست، فعالیت‌های قانونی خود را اجرایی کنند. اما به نظر می‌رسد که بخش زیادی تلاش می‌کنند سودآورترین راه را انتخاب می‌کنند. سال گذشته اخباری مبنی بر نصب ماینر در بعضی سفارتخانه‌ها منتشر شد که آن را تکذیب کردند. اما در این میان مشخص نشد که مثلاً چرا یک سفارتخانه در شمال تهران ۱۵۰ برابر یک خانه (در بهمن ۱۴۰۳) برق مصرف می‌کرد. مشخص نیست که ماینرها با چه پشتیبانی به مصرف برق مشغول هستند.
روزنامه جمهوری اسلامی، روز ۲۴ اردیبهشت در این باره نوشت: «هرچند افراد ناشناخته‌ای هم در میان صاحبان ماینرها که به صورت مخفی فعالیت می‌کنند و به دزدی برق مشغولند نیز وجود دارند ولی مشکل اصلی دانه‌درشت‌هائی هستند که به دلیل وابستگی‌هایشان به مراکز قدرت تاکنون برخورد جدی با آنها نشده است. مسئولان صنعت برق می‌توانند به راحتی تمام ماینرها را که در هر نقطه‌ای از کشور فعال باشند شناسائی کنند و با دانه‌درشت‌ها و ریزدانه‌ها بدون ملاحظه برخورد نمایند. تا زمانی که چنین برخورد قاطعانه و عادلانه‌ای صورت نگیرد بخش عمده‌ای از مشکل کمبود برق و قطع شدن آن پابرجا خواهد بود.»
دیدگاهتان را بنویسید